ADANA

Tarihi ve Coğrafyası

M.Ö. 1900'de kurulan Luvi Krallığı (Hititlerin bir kolu), M.Ö. 1500-1333 yılları arasında hüküm süren Arzava Krallığı (Hititlerden ayrı, doğu kökenli bir grup), M.Ö. 1900-1200 Hitit Krallığı, M.Ö. 1190-713 Kue Krallığı (Frigler), M.Ö. 713-660 Asur Krallığı, M.Ö. 663-612 Kilikya Krallığı, M.Ö. 612-333 Pers Satraplığı, M.Ö. 333-323 Helenistik Dönem, M.Ö. 312-133 Seleukoslar, M.Ö. 178-112 Karsunlar Dönemi, M.S. 395-638 Bizanslılar ve M.S. 638 sonrası İslam Devri sırasıyla; Ermeni Krallığı, Mısır Türk Memlükleri, Ramazanoğulları, Osmanlılar ve Fransızlar tarafından işgal edilen Adana, 5 Ocak 1922'de kurtarılmıştır. Böylece Adana, tarih boyunca on büyük medeniyete ve 18 farklı siyasi yapıya ev sahipliği yapmıştır.

 

Seyhan ve Ceyhan nehirlerinin oluşturduğu deltada, verimli ve sulak araziler üzerine kurulu Adana’nın tarihi, coğrafi konumu nedeniyle M.Ö. 6000’li yıllara kadar uzanır. Adana, Antik Kilikya Bölgesi’nin en önemli şehirlerinden biridir. Hititler’den Osmanlı’ya kadar birçok medeniyete beşiklik etmiştir. Adını, Yunan mitolojisine göre gök tanrısı Uranüs’ün oğlu Adanus’tan alır. Toroslar’dan ovaya doğru kıvrılarak Akdeniz’e dökülen Seyhan (Sarus) Nehri kıyısında kurulmuştur.

 

Adana’nın merkezinde bulunan Tepebağ Höyüğü, insanlığın yerleşik hayata geçtiği Neolitik Dönem’e aittir. Tarihi M.Ö. 6000’lere kadar uzanan bu yerleşim yeri, dünyanın en eski yerleşim alanlarından biridir. Adana, Kizzuwatna Krallığı'nın merkeziyken, M.Ö. 1350’lerde Hitit Federasyonu’na katılmıştır. M.Ö. 9. yüzyılda Asurluların, M.Ö. 7. yüzyılda İranlıların eline geçmiştir. M.Ö. 333’te Büyük İskender ve ordusunu ağırlayan Adana, İssos Savaşı’nın ardından Makedonların, İskender’in ölümünden sonra ise Seleukosların hâkimiyetine girmiştir.

 

M.Ö. 1. yüzyılda ünlü hatip Çiçero’nun bölge valiliği döneminde Roma hâkimiyetine giren Adana, Doğu Roma’nın en büyük ticaret merkezlerinden biri olmuştur. M.S. 260’ta Sasanilerin, M.S. 4. yüzyılda Bizanslıların, 8. yüzyılda Abbasilerin, 10. yüzyılda tekrar Bizanslıların, 11. yüzyılda Selçukluların, 12. yüzyılda Ermenilerin, 14. yüzyılda ise Memlüklerin egemenliğine girmiştir. Bu dönemden sonra tamamen Türklerin eline geçmiştir.

 

Türk Memlük Devleti döneminde Orta Asya’dan gelen Türkler, Çukurova’nın verimli ve sulak toprakları üzerine yeni bir medeniyetin temellerini atmışlardır. Pyramos Nehri’nin adı Ceyhan, Sarus Nehri’nin adı ise Seyhan olarak değiştirilmiştir.

 

Adana’da 1352 yılında kurulan Ramazanoğulları Beyliği, 1517 yılına kadar varlığını sürdürmüştür. Bu tarihte Mısır Seferi’ne çıkan Yavuz Sultan Selim, Adana’yı Osmanlı topraklarına katmıştır. 1535 yılında Doğu Seferi’ne çıkan Kanuni Sultan Süleyman’a, 1638’de Bağdat Seferi’ne çıkan IV. Murat’a, 1833’te Osmanlı’ya başkaldıran Mısır Valisi’nin oğlu İbrahim Paşa’ya ve ordusuna ev sahipliği yapmıştır.

 

I. Dünya Savaşı'nın sona erdiği 1918 yılı, Türk milleti için yeni bir mücadelenin başlangıcı olmuştur.

 

31 Ekim 1918'de Adana’ya gelen Mustafa Kemal, Alman Mareşali Liman von Sanders'ten Yıldırım Orduları Komutanlığı’nı devralmış ve “Savaş, müttefikler için bitmiş olabilir; ama bizi ilgilendiren savaş, kendi istikbalimizin savaşı, ancak şimdi başlıyor.” diyerek Kurtuluş Savaşı’nın ilk işaretini Adana’da vermiştir. Bu sırada düşman kuvvetleri, Adana ve çevresini işgal etmeye başlamışlardır. Amaçları, Avrupa devletlerinin desteğiyle bir Ermeni devleti kurmaktı. 1918-1919 yıllarında işgalciler, Adana’da büyük zulüm ve işkenceler yapmışlardır. Buna karşılık Adanalılar, “Kilikya Millî Kuvvetler Teşkilatı”nı kurarak örgütlenmişlerdir.

 

5 Ağustos 1920’de Mustafa Kemal, Fevzi Bey (Çakmak) ve bazı milletvekilleri Pozantı’ya gelerek burayı il merkezi hâline getirmiş ve Pozantı Kongresi’ni gerçekleştirmişlerdir. Kasım 1920’de Fransızlar mağlup olmuş, Fransa Hükûmeti Türkiye Büyük Millet Meclisi Hükûmeti’ni resmen tanımıştır. 20 Ekim 1921’de imzalanan Ankara Antlaşması ile Fransızlar, Çukurova’dan tamamen çekilmiş ve 5 Ocak 1922’de Adana özgürlüğüne kavuşmuştur. Bu tarihten itibaren il merkezi tekrar Adana olmuştur.

Festivaller

Adana, Türkiye'nin dördüncü büyük şehri ve en ünlü gastronomi destinasyonlarından biridir. Adana bir festivaller şehridir: tüm yıl boyunca on binlerce insanı şehre çeken birçok geleneksel festivali vardır.

 

Türkiye'nin en prestijli ve köklü film festivallerinden biri olan Uluslararası Adana Altın Koza Film Festivali, 1969 yılından bu yana sinemaseverleri, büyük yönetmenleri ve oyuncuları bir araya getiriyor. Festival, Adana'nın kültür sanat hayatına önemli katkılar sağlarken, aynı zamanda Türk sinemasının gelişmesine de destek oluyor.

 

Her yıl Mart ayında perdelerini açan Sabancı Uluslararası Adana Tiyatro Festivali, tiyatroseverler ve özellikle Adana halkı tarafından heyecanla bekleniyor ve ilgiyle takip ediliyor. Festival; Kültür ve Turizm Bakanlığı, Devlet Tiyatroları ve Sabancı Vakfı işbirliği ile düzenleniyor. Festivalde Türkiye'den ve yurt dışından birçok tiyatro grubu sahne alıyor.

 

Çukurova Üniversitesi Devlet Konservatuvarı'nın düzenlediği Uluslararası Rhapsodi Adana Piyano Festivali ve Yarışması her yıl Mart ayında gerçekleşiyor. Yarışmanın jürisinde çok sayıda saygın isim yer alırken, festival kapsamında düzenlenen ustalık sınıflarına (masterclasses) konservatuar öğrencileri ve uluslararası piyano yarışmalarında dereceye giren genç yetenekler katılıyor.

 

Çukurova Belediyesi tarafından düzenlenen Uluslararası Çukurova Karikatür Festivali, yurt dışından ve Türkiye'den dünyaca ünlü karikatüristleri bir araya getiriyor. Katılımcılar, karikatür çizim panellerine ve atölye çalışmalarına katılabilirler.

 

Adana'nın sanat ve kültür sahnesini canlı tutan diğer etkinlikler arasında birçok başarılı oyun sunan ve Adana'da çeşitli sahnelerde yer alan Adana Komedi Oyunları Festivali ile doğa ve fotoğraf tutkunlarını bir araya getiren Pozantı Belemedik Doğa ve Fotoğraf Festivali de yer alıyor.

 

Adana Valiliği ve Aladağ Belediyesi tarafından doğanın korunması konusunda farkındalık yaratmak ve doğayla ilgili konuları sanat yoluyla görünür kılmak amacıyla Aladağ Doğa ve Sanat Festivali organize ediliyor. Kısa film ve fotoğraf yarışmalarının yanı sıra kısa film ve belgesel gösterimleri, fotoğraf sergileri, söyleşiler ve atölye çalışmaları da ziyaretçilerini bekliyor.

 

Her yıl Nisan ayında gerçekleşen Çukurova Rock Festivali, rock müzikseverler ve özellikle üniversite öğrencileri arasında ilgi görüyor.

 

Adana Büyükşehir Belediyesi Tiyatrosu (Adana Büyükşehir Belediyesi Şehir Tiyatrosu) tarafından düzenlenen, Türk ve yabancı tiyatro gruplarının çeşitli tiyatro oyunlarını sahneleyen Belediye Tiyatroları Buluşması (Şehir Tiyatroları Buluşması), her yıl tiyatroseverler tarafından büyük bir ilgiyle takip ediliyor.

 

Adana – Bir Gastronomi Cenneti

 

Türkiye'nin en önemli gastronomi merkezlerinden biri olan Adana, yıl boyunca birçok kişinin ilgisini çekmektedir. Adana'nın elverişli iklimi, muhteşem yöresel yemekleri ve Adana kebabı gibi ikonik Adana lezzetleriyle birleşiyor. Adana'da birçok gastronomi festivali ve etkinliği düzenleniyor olması şaşırtıcı değildir.

 

Narenciye cenneti olarak kabul edilen bu Akdeniz kenti, her yıl baharın gelişini Türkiye'nin ilk ve tek karnavalı olan Portakal Çiçeği Karnavalı ile kutluyor. Nisan ayında Adana sokaklarını turuncuya boyayan karnaval, kentin en ikonik etkinliklerinden biri haline gelmiştir. Portakallı Lezzetler Yarışması gibi gastronomi ile ilgili birçok aktivite ve eğlenceli etkinlik katılımcıları bekliyor.

 

Türkiye'de karpuz denilince akla ilk gelen isimler olan Adana ve Çukurova bölgeleri, bu lezzetli meyveyi Adana Karpuz Festivali ile kutluyor.

 

Adana'daki diğer lezzetli festivaller ise Uluslararası Adana Lezzet Festivali, Kültür Sanat ve Kiraz Festivali, Karakışlakçı Bal ve Çilek Festivali ve Sarıçam Nar Festivali’dir.

 

Festivaller şehri olarak, bölgedeki birçok yerel ve uluslararası geleneksel festivalle her yıl ziyaretçilerini ağırlıyor. Bu festivallerden bazıları Uluslararası Çukurova Yörük Türkmen ve Hıdırellez Festivali, Geleneksel Adana Boşnak Kültür ve Pide Festivali, Adana Geleneksel El Sanatları Festivali, İsmet Atlı Karakucak Güreş Müsabakaları, Geleneksel Kızıldağ Karakucak Güreş Müsabakaları, Sarıçam Güreş Festivali ve Uluslararası Feke Karacaoğlan Ozan Festivali’dir.

 

Spor Etkinlikleri

 

Adana doğa ve adrenalin sporları tutkunları için birçok etkinlik ve festival vadediyor.

 

Yumurtalık Kiteboard Festivali, Toroslar Aladağ Bisiklet Festivali, Havacılık ve Yamaç Paraşütü Festivali gibi çeşitli spor dallarında festivaller ve yarışmalar düzenleniyor.

 

Adana ılıman iklimi ile tanınsa da, kent kış mevsiminde çeşitli kış etkinliklerine de ev sahipliği yapıyor. Kızıldağ Kar Festivali ve Aladağ Kardan Adam Festivali bu etkinliklerin başında geliyor.